Ibni Haldun: Tarih Biliminin Dogusu

0
(0)

Yazar: Yves Lacoste

AYRINTI YAYINLARI

Hak ettigi ilgiyi ne Dogu’da ne de Batı’da goren, 14. yuzyılda yasamıs Arap dusunur I·bni Haldun’un onemini A.Toynbee su sozlerle dile getiriyor: “I·bni Haldun oyle bir tarih felsefesi tasarlamısı ve ortaya koymusıtur ki, bugune kadar hicbir yetenek, hicbir donemde, hicbir ulkede boylesine buyuk bit yapıt yaratamamısıtır.”

I·bni Haldun’un, tarihin bilim olarak dogıusıunu simgeleyen yapıtı Mukaddime, Ortacagı Arap uygarlıgıının sonmeye yuz tuttugıu bir sırada kaleme alındıgından, Ibni Haldun’u ve dusuncelerini dogırudan izleyen bir akım ortaya cıkmadıgı gibi, bu dusıunce daha sonraki yuzyıllarda unutulmaya yuz tuttu.

Yakın tarihte yeniden kesfedilen I·bni Haldun’un tarih biliminin kurucuları arasında sayıp hakkını teslim etmekle kalmayıp, dusuncesinin de derinlerine inme cabasına girersek, yalnızca gecmisin olaylarından ve dusuncelerinden dersler cıkarmakla kalmayacak aynı zamanda bugunumuzu anlamaya ve gelecegıi kurtarmaya adım atmıs da olacagız.

I·bni Haldun, 14. yuzyılda toplumların iktisadi, sosyal ve siyasi kosıullarının bilimsel bir cozumlemesini yaparken, bir takım temel tarihsel sorunları ortaya koyuyordu. Ortacagı’a ilisıkin yapıları, iktisadi, toplumsal ve siyasal evrimi yavasılatan ya da engelleyen yapıları betimliyordu. Iste bu gecikme, yabancı guclerin etkileriyle birlesıerek birkac yuzyıl sonra somurgeciligıi olanaklı kılacak; somurgecilik de azgelisımisılik olgusunun ortaya cıkısıını getirecekti.

I·bni Haldun, Kuzey Afrika tarihini yuzyıllar boyunca kesintiye ugıratan siyasal (daha sonra iktisadi ve toplumsal) basıarısızlıklar dizisini son derece yontemli bir bicimde irdeleyen ve durgunluk nedenlerini bir tanrısallıkta ya da dısı guclerin etkisinde degıil, yasıadıgıı toplumun ic yapısında arayan bir dusunur oldu. Onun tarih anlayısıı, Avrupa’da iktisadi ve toplumsal alanlarda yurutulen arasıtırmalar sayesinde ancak XIX. yuzyılın sonuna dogıru gelisıecekti.

Ancak Aziz Augustinus, Machiavelli ya da Montesquieu ile kıyaslanabilecek bir dusunur olan I·bni Haldun’un yapıtını, yasıadıgıımız donemin sorunlarıyla baglantılandırıp bugunun kavramlarıyla ele almak, onun dusıuncesini asıırı olcude modernlesıtirmek ya da carpıtmak degil, tam tersine onun dusıuncesinin gercek zenginligıini ortaya cıkarmaktan. Yves Lacoste da Ibni Haldun’da bu yoldan ilerliyor.

Cevirmen: Mehmet Sert
Yayın Tarihi 2012-10-05
ISBN 9755396927
Baskı Sayısı 1. Baskı
Dil TURKCE
Sayfa Sayısı 224
Cilt Tipi Karton Kapak
Kagıt Cinsi Kitap Kagıdı
Boyut 13.5 x 21.5 cm

Bu kitap ne kadar yararlıydı?

Derecelendirmek için bir yıldıza tıklayın!

Ortalama puanı 0 / 5. Oy sayısı: 0

Şimdiye kadar oy yok! Bu kitaba ilk oy veren siz olun.

Tüm malzemeler bir sitede www.kitapyurdu.com alınan.
Rehberlik sadece ziyaretçiler için malzeme kullanın.