Civi Yazılı Metinler ve Arkeolojik Kazılar Isıgında Asur Imparatorluk Donemi Kraliceleri

0
(0)

Yazar: H. Hande Duymus Florioti

ARKEOLOJI VE SANAT YAYINLARI

Eski Mezopotamya toplumlarına ait yazılı kaynaklar ve arkeolojik veriler buyuk olcude erkek yoneticileri anlatır ve betimlerler. Buna ragmen kadınların da toplumun her duzeyinde anne, es, kız kardes ve kız evlat olarak onemli bir yere sahip oldugu tartısılmaz bir gercektir. Elit kesim olarak tanımlayabilecegimiz kraliyet kadınları ise, yine buyuk olcude erkegin egemen oldugu sanat, ekonomi, din ve yonetimle ilgili kayıtlara yansımayı basarmıstır. Eski Mezopotamya uygarlıgının onemli bir bolumunu olusturan Asur toplumundaki kraliceler hakkındaki bilgilerimiz, hem yazılı kaynaklardan hem de arkeolojik verilerden gelmektedir.

Asur devletinin M.O.I. Binyıl’da imparatorluk seviyesine yukseldigi anlasılmaktadır. Bu donem, genellikle “Yeni Asur Donemi”  (yak. M.O.934-609) olarak adlandırılmakta ve iki doneme ayrılarak incelenmektedir:
I. Donem (M.O.934-745): Bu donemde krallar hıkimiyet bolgelerindeki otoritelerini saglamlastırmakla mesgul olmus, Asur baskentleri ile Kuzey Mezopotamya’daki mevcut otoritelerini guclendirmekle yetinmislerdir.

II. Donem (M.O.744-612): Bu donemde Asur kralları sistematik bir bicimde yayılmacı bir siyaset izleyerek, basarılı askeri seferler yapmıslar ve Eski Yakın Dogu’nun en buyuk imparatorluklarından biri olan Yeni Asur Imparatorlugu’nu kurmuslardır. Gunumuzde Irak’tan ele gecen yuzlerce civi yazılı tablet sayesinde bu donem hakkında bilgi edinebilmekteyiz. Gercekten, Yeni Asur donemine ait metinler, bugun buyuk olcude Irak devleti sınırları icinde kalmıs olan, imparatorluk baskentlerinden ele gecmistir. Asur (modern Qal’at Sergat) sehri, ilk baskent olarak Asur tarihi boyunca onemini korumustur. Asur kralı II.Asurnasirpal, baskentini Kalhu (modern Nimrut) sehrine tasımıstır. II.Sargon ise, Dur-Sarrukin (modern Korsabad) sehrini kurarak bu sehri baskenti yapmıstır. Sargon’un halefi ise, baskenti gunumuzde Musul yakınlarında bulunan Ninova’ya nakletmis ve Ninova, imparatorluk yıkılıncaya kadar baskent olarak kalmıstır. Soz konusu sehirlerden ele gecen ve buyuk olcude yayınlanmıs olan civi yazılı metinlerden donemin kraliyet kadınlarına dair bilgiler edinmek mumkun olmaktadır. Ozellikle Nimrut ve Ninova sehirleri bu anlamda zengin bilgiler icermektedir. Bununla birlikte Sargonid Donem ile ilgili bilgilerimiz yeterince olgunlasmamıstır. Ancak bu donemde, kraliyetteki kadınların siyasette etkili oldukları genel olarak kabul edilen bir gorustur.

Civi yazılı metinlerden anlasıldıgına gore kadınlar, dini, ekonomik, hukuki ve sosyal hayatta oldugu kadar siyasi hayatta da aktif rol oynamıslardır. Kralicelerin kralla yazısması, dini rituellerde kralla birlikte basrolde yer almaları, kendilerine ait muhurlerinin olması ve hatta emirleri altında kendilerine has askeri birliklerin varlıgı, kralicenin sarayda oturan pasif bir kadın olmadıgını, aksine kralla birlikte devlet yonetiminde aktif olarak yer aldıgını gosteren ipuclarıdır. Bununla birlikte, elit olmayan halk kadınının ise evde, genellikle kocasının hıkimiyeti altında yasamıs oldugunu anlıyoruz.
Asur kraliceleri hakkında bilgi veren en onemli arkeolojik veriler ise, kralicelere ait silindir muhurler ve saglam halde bulunmus olan lahitlerdir. Lahitler, Eski Mezopotamya’da kadının onemine isaret eden onemli arkeolojik veriler icermektediri Kraliyet kadınlarına ait lahitler genellikle saray veya tapınaklarda bulunmustur Bu anlamda civi yazılı kaynakların verdigi bilgiler, arkeolojik verilerle de desteklenebilmektedir. Tum bu kaynakların verdigi bilgiler harmanlandıgı zaman, hepsi icin olmasa da, bazı Asur kralicelerine dair detaylı bilgiler edinmek mumkun olmaktadır. 

Yayın Tarihi 2015-06-05
ISBN 6053963288
Baskı Sayısı 1. Baskı
Dil INGILIZCE,TURKCE
Sayfa Sayısı 85
Cilt Tipi Karton Kapak
Kagıt Cinsi Kitap Kagıdı
Boyut 14.5 x 21 cm

Bu kitap ne kadar yararlıydı?

Derecelendirmek için bir yıldıza tıklayın!

Ortalama puanı 0 / 5. Oy sayısı: 0

Şimdiye kadar oy yok! Bu kitaba ilk oy veren siz olun.

Tüm malzemeler bir sitede www.kitapyurdu.com alınan.
Rehberlik sadece ziyaretçiler için malzeme kullanın.